Casgliadau ein Harchifdy

Mae Casgliad Maes Glo De Cymru’n adnodd ymchwil o bwysigrwydd rhyngwladol. Mae’r casgliad yn darparu darlun unigryw o fywyd y cymoedd glofaol yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg hwyr a’r ugeinfed ganrif, gan ganolbwyntio ar y gweithwyr a’r sefydliadau a grëwyd ganddynt.  Mae’n cynnwys cofnodion undebau llafur, yn enwedig cofnodion Undeb Cenedlaethol y Glowyr (Ardal De Cymru) y Cydffederasiwn Haearn a Dur, sefydliadau glowyr, cymdeithasau cydweithredol ac unigolion a oedd yn gysylltiedig â’r gymuned lofaol.  Rhennir y Casgliad rhwng Archifau Richard Burton ar Gampws Singleton a Llyfrgell Glowyr De Cymru yn Hendrefoelan.

Mae cofnodion craidd y Brifysgol yn cynnwys llyfrau cofnodion a chofnodion adrannol, prosbectysau a phigion o bapurau newydd, cynlluniau pensaernïol ac eitemau’n ymwneud â bywyd y myfyriwr. Mae’r Archifau hefyd yn cadw papurau personol ar rai aelodau o staff blaenorol, gan gynnwys yr athronydd Rush Rhees.

Cofnodion Llenorion Cymraeg yn Saesneg yw canolbwynt y casgliad hwn ac maent yn cynnwys papurau Raymond Williams, Ron Berry ac eraill. Cafodd casgliad Raymond Williams ei gatalogio trwy gyllid gan Ymddiriedolaeth Barry Amiel a Norman Melburn. Mae papurau’r beirniad diwylliannol enwog a’r llenor Raymond Williams (1921-1988) yn amrywio o weithiau creadigol ei blentyndod, ei amser yng Nghaergrawnt a’r Ail Ryfel Byd a’i fywyd academaidd hwyrach. Mae’r casgliad yn datgelu datblygiad y ffigwr deallusol blaenllaw hwn.

Mae’r casgliad yn darlunio bywyd a gyrfa Richard Burton fel actor byd-enwog ar y llwyfan ac ar y sgrin.

Mae’r rhan hon o’r casgliadau yn parhau i dyfu. Mae’n cynnwys amrywiaeth eang o gasgliadau megis Casgliad Hollingdale (Papurau Reginald (Reg) John Hollingdale, ysgolhaig a newyddiadurwr, gyda phwyslais penodol ar lawysgrifau a thrawsgrifiadau o gyfieithiadau o destunau Nietzsche) a Chofnodion Clwb Rygbi Blaendulais, sy’n dyddio o ganol i ddiwedd yr ugeinfed ganrif.