Sut i lenwi'ch cais UCAS

1. Yn gyntaf oll, bydd angen i chi dreulio amser yn ystyried beth hoffech chi ei astudio yn y brifysgol - meddyliwch am y pethau rydych chi'n eu mwynhau fwyaf yn y coleg neu'r chweched dosbarth a pha swydd hoffech ei gwneud pan fyddwch chi'n hŷn. Mae'n bwysig dewis y pwnc sydd orau i chi gan y byddwch yn ei astudio am o leiaf y tair blynedd nesaf. Hefyd, mae'n werth gwneud rhywfaint o ymchwil i weld a oes angen gradd benodol i wneud eich swydd ddelfrydol, er mwyn i'ch dewis o bwnc prifysgol eich galluogi i gyrraedd eich nod. 2. Pan fyddwch yn barod i ddechrau eich cais, bydd angen i chi gofrestru gyda Hyb UCAS i greu eich cyfrif lle byddwch yn cyflwyno eich cais. Bydd angen i chi ddewis ym mha flwyddyn hoffech chi ddechrau yn y brifysgol a nodi mai gradd 'israddedig' hoffech ei hastudio, sef eich gradd gyntaf yn y brifysgol.
2. Wrth i chi fewngofnodi i'ch cyfrif ar Hyb UCAS, byddwch yn cyrraedd eich dangosfwrdd lle gwelwch deilsen o'r enw 'Your Application' - cliciwch ar 'Start' i ddechrau eich cais.
3. Y cam nesaf yw rhan hiraf y broses ymgeisio (efallai byddai'n well gwneud hwn fesul cam, dros nifer o ddiwrnodau), lle bydd angen i chi roi eich holl wybodaeth bersonol. Mae hyn yn cynnwys eich:
   Manylion Personol - enw, dyddiad geni, rhywedd etc (gwnewch yn siŵr bod eich enw'n cyfateb i'ch prawf adnabod swyddogol)
   Cenedligrwydd - lle cawsoch eich geni a'ch cenedligrwydd presennol
   Cyfeiriad - lle rydych chi'n byw ac yn treulio'r rhan fwyaf o'ch amser
   Manylion Cyswllt - gan gynnwys eich rhif ffôn a'ch cyfeiriad e-bost (gwnewch yn siŵr bod eich e-bost yn gywir oherwydd caiff ei ddefnyddio i rannu gwybodaeth allweddol â chi)
   Gwybodaeth Ategol - a ydych chi, eich rhiant neu'ch partner wedi gweithio yn yr UE, yr AEE neu'r Swistir
   Arian a Chyllid - sut rydych chi'n bwriadu talu am eich gradd
   Gwybodaeth Amrywiaeth a Chynhwysiant - gan gynnwys eich credoau a'ch dewisiadau personol
   Mwy Amdanoch Chi - gan gynnwys unrhyw anghenion ychwanegol, fel y bydd modd eich cefnogi drwy gydol eich addysg
   Addysg - gan gynnwys eich holl gymwysterau perthnasol
   Cyflogaeth - unrhyw gyflogaeth â thâl flaenorol
   Gweithgareddau Ychwanegol - yn ddefnyddiol ar gyfer nodi unrhyw gyfrifoldebau ychwanegol rydych chi wedi ymgymryd â nhw

5. Y cam nesaf yw eich datganiad personol - mae hwn yn cynnwys tri chwestiwn allweddol. Dyma'ch cyfle i ddangos beth sy'n tanio eich diddordeb, eich brwdfrydedd, eich sgiliau a'ch profiad mewn perthynas â'ch pwnc, gan esbonio pam byddech chi'n ymgeisydd gwych am y cwrs a'r brifysgol rydych yn eu dewis.
6. Yna, bydd angen i chi ychwanegu eich canolwyr – bydd angen o leiaf un arnoch chi, sy'n eich adnabod chi'n dda, ac ni allant fod yn deulu, yn ffrind, yn bartner nac yn gyn-bartner i chi.
7. Nawr daw'r rhan gyffrous – gwneud eich dewisiadau! Gallwch ddewis hyd at 5 cwrs o gynifer o brifysgolion ag y dymunwch i ddechrau – gallwch wneud cais i bum prifysgol wahanol, neu un yn unig, eich dewis chi yw e!
8. Bydd angen i chi wneud taliad bach o £28.95 i gyflwyno'ch cais, ar gyfer mynediad yn 2026, er os cawsoch chi brydau ysgol am ddim ar unrhyw adeg yn ystod eich amser yn yr ysgol uwchradd, gallwch chi wneud cais i gael gwared ar y ffi hon.
9. Unwaith y bydd hyn i gyd wedi'i wneud, gallwch chi glicio i gyflwyno, eistedd yn ôl ac aros i'ch cynigion ddod i law! Mae prifysgolion yn debygol o wneud cynigion amodol i chi, sy'n dibynnu arnoch chi'n cael graddau penodol – pan fyddwch chi wedi cael eich cynigion, gallwch chi wedyn wneud dewis cyntaf (cadarn) ac ail ddewis (yswiriant).

Cais UCAS yw'r dull y bydd angen i chi ei ddefnyddio er mwyn gwneud cais i astudio gradd israddedig mewn unrhyw brifysgol yn y DU. I wneud hynny, bydd angen i chi gofrestru am gyfrif gydag UCAS, ac yna wneud cais drwy eu system ar-lein, o'r enw Apply.

Mae angen i chi ystyried beth rydych chi'n ei fwynhau fwyaf, a pha yrfa yr hoffech chi ei chael. Mae rhai rolau'n gofyn am raddau penodol, fel y Gyfraith, Nyrsio neu Beirianneg. Dylech hefyd gymharu'r gofynion mynediad â'ch graddau disgwyliedig, er mwyn sicrhau eich bod chi'n gwybod beth rydych chi'n gobeithio ei gael.

Mae UCAS yn codi ffi i ymgeisio o £28.95 am hyd at bum dewis prifysgol ar gyfer mynediad yn 2026, er os ydych chi wedi cael prydau ysgol am ddim yn ystod yr ysgol uwchradd, gallwch wneud cais i gael gwared ar hyn, sydd yn caniatáu i chi wneud cais am ddim.

I'r rhai hynny sy'n dechrau yn y brifysgol yn 2026, gellir cyflwyno ceisiadau o 2 Medi 2025. Ar gyfer y rhan fwyaf o gyrsiau meddygaeth, deintyddiaeth a milfeddygaeth, y dyddiad cau yw 15 Hydref 2025. Y dyddiad cau ar gyfer y rhan fwyaf o gyrsiau eraill yw 14 Ionawr 2026, fodd bynnag, os byddwch yn methu'r dyddiad cau ar 14 Ionawr, gallwch wneud cais o hyd tan 30 Mehefin, ond dylech fod yn ymwybodol y gallai cyrsiau fod wedi'u llenwi erbyn yr adeg hon, felly efallai na chewch eich dewis cyntaf.

Gallai eich cyfeirnod UCAS olygu'r gwahaniaeth rhwng cael eich derbyn neu’ch gwrthod, felly mae'n werth sicrhau eich bod yn treulio amser i wneud hyn yn iawn. Dylai eich canolwr roi sylwadau teg am eich gallu, eich agwedd a'ch ymagwedd at ddysgu. Gall hefyd sôn am eich gweithgareddau a'ch profiad gwaith. Bydd eich canolwr yn rhoi rhagamcan o'ch graddau yn y geirda i helpu staff y brifysgol i benderfynu a fyddwch chi'n ymdopi'n academaidd ar y cwrs. Dylech siarad â'ch canolwr ymlaen llaw i gyfleu eich holl bwyntiau allweddol, ac i wneud yn siŵr ei fod yn eich cynrychioli'n dda.

Dylai eich geirda gael ei ysgrifennu gan rywun sy'n eich adnabod yn dda mewn cyd-destun personol neu academaidd. Os ydych chi yn yr ysgol neu'r coleg, mae'n debygol mai athro, tiwtor neu bennaeth y chweched dosbarth fydd yn ysgrifennu'ch geirda. Os yw'n amser hir ers i chi fod mewn addysg amser llawn, gofynnwch i gyflogwr, goruchwyliwr neu hyfforddwr. Peidiwch â gofyn i'ch teulu neu'ch ffrindiau - os ydych yn gwneud hyn, gellir gwrthod eich cais.

Mae angen geirda ar bawb. Os na allwch gael geirda rhaid i chi gael caniatâd gan eich sefydliad(au) dewisol cyn i chi gyflwyno eich cais.

Pan fyddwch chi'n cofrestru i wneud cais drwy UCAS, byddwch chi'n cael rhif deg digid, dyma'ch Cyfeirnod Personol. Caiff y rhif hwn ei gynnwys yn yr holl ohebiaeth a gewch gan UCAS.

Ar ôl i chi gyflwyno'ch cais, gallwch olrhain ei gynnydd drwy fewngofnodi i Hyb UCAS.  Byddwch yn gallu mewngofnodi ar unrhyw adeg gan ddefnyddio’r rhif adnabod personol a gawsoch yn eich e-bost croeso, ynghyd â'r cyfrinair a ddefnyddiwyd gennych wrth gyflwyno’ch cais.

Mae'n syniad da cyflwyno eich cais mor gynnar â phosib, gan fod rhai prifysgolion yn dechrau gwneud cynigion o fis Medi. Dylech chi glywed ganddynt o fewn tair wythnos o gyflwyno’ch cais. Pan fydd y brifysgol o'ch dewis wedi gweld eich cais, bydd eich statws yn newid o 'submitted' i 'acknowledged' ar wefan UCAS. Mae'n bosib y bydd angen i'r brifysgol rydych chi wedi'i dewis gyfweld â chi i gadarnhau eich bod yn addas i'r cwrs. Pan fydd penderfyniad wedi'i wneud ar eich cais, byddwch yn cael hysbysiad bod rhywbeth wedi newid ar eich ffurflen gais. Byddwch naill ai wedi cael cynnig neu bydd eich cais wedi'i nodi fel aflwyddiannus. Gallwch dderbyn unrhyw gynnig amodol neu ddiamod ar wefan UCAS.

Mae pwyntiau tariff UCAS yn ffordd o fesur gwerth cymharol yr holl gymwysterau ôl-16 oed yn y DU. Mae pob cymhwyster yn werth swm penodol o bwyntiau, sy'n cynyddu ar gyfer graddau/dyfarniadau uwch. Fodd bynnag, nid yw rhai prifysgolion yn defnyddio'r tariff, felly dylech chi siarad â'ch athro neu eich cynghorydd am eich cymwysterau a gofynion mynediad y brifysgol dan sylw. Gallwch wirio'r pwyntiau tariff sydd gennych o'ch cymwysterau gan ddefnyddio cyfrifiannell UCAS.

Mae Clirio ac Addasu yn brosesau a gynhelir gan brifysgolion y DU yn ystod Diwrnod Canlyniadau ac wedi hynny. Os ydych chi wedi cael marciau gwell na'r disgwyl, gallwch gymryd rhan yn y broses addasu ac addasu'ch cais drwy gyflwyno cais i brifysgolion a chyrsiau sydd â thariff uwch, a fydd o bosib yn gwella eich rhagolygon gyrfa drwy fynd i brifysgol uwch ei bri. Clirio yw'r broses i'r rhai hynny efallai nad ydynt wedi gwneud cystal ag yr oeddent yn ei ddisgwyl ac sydd heb fodloni amodau eu cynigion. Nid yw hyn yn golygu eu bod nhw wedi cyrraedd diwedd eu taith brifysgol o gwbl - mae llawer o fyfyrwyr yn sicrhau eu lle drwy'r broses glirio ac yn mynd ymlaen i gael amser braf yn y brifysgol a gyrfa lwyddiannus.