Gwastraff ac Ailgylchu

Rydym wedi buddsoddi'n sylweddol yn ein hisadeiledd gwastraff ac ailgylchu i sicrhau bod ein campysau'n cynnwys rhwydwaith helaeth o finiau ailgylchu. Mae'r buddsoddiad hwn wedi sicrhau ein bod yn gallu uchafu’r swm rydym yn gallu ei ailgylchu, drwy ei ddidoli wrth y ffynhonnell, gan sicrhau ailgylchu o safon ar gyfer ailbrosesu a lefelau ailgylchu sy’n cynyddu’n gyson.

Mae biniau pedwarplyg ar draws y campws (mewn adeiladau a’r tu allan iddynt) yn sicrhau bod myfyrwyr, staff ac ymwelwyr yn gallu gwahanu'r canlynol i'w hailgylchu:

• Papur / Cardbord
• Plastig
• Caniau
• Gwydr
• Bwyd
• Cwpanau coffi (mewn rhai lleoliadau)

Ar hyn o bryd, mae ein ffrydiau gwastraff allweddol yn cael eu prosesu fel a ganlyn:

• Gwastraff nad oes modd ei ailgylchu (gwastraff cyffredinol):caiff ei anfon i gyfleuster adennill ynni yn ne Cymru lle caiff y gwastraff ei losgi i gynhyrchu gwres a thrydan.
• Gwastraff Bwyd:caiff ei anfon i gyfleuster yn ne Cymru lle caiff y gwastraff ei brosesu gan dreuliant anaerobig, sef proses lle  mae microbau'n dadelfennu’r gwastraff bwyd yn absenoldeb ocsigen, gan greu bio-nwy, a gwrtaith sy'n llawn mewn maeth.
• Papur, cardbord, caniau a gwydr: cânt eu cludo i ganolfan fyrnu leol lle maent yn cael eu paratoi i'w dosbarthu i ddiwydiannau amrywiol ar draws y DU ac Ewrop ar gyfer ailgylchu dolen agored a chaeedig.

Er mwyn creu effaith a lleihau swm y gwastraff rydych yn ei gynhyrchu'n bersonol, beth am ystyried y canlynol:

• Rhoi eitemau diangen i elusennau i’w hailddefnyddio – mae gennym fanciau dillad Sefydliad Prydeinig y Galon ar ein dau gampws.
• Osgoi prynu eitemau â llawer o becynnu.
• Defnyddio bagiau siopa y gellir eu hailddefnyddio yn hytrach na bagiau plastig untro.
• Defnyddio potel ddŵr a chwpan coffi y gellir eu hailddefnyddio.
• Prynu cynhyrchion sydd wedi’u gwneud o ddeunyddiau a ailgylchwyd.

Os wyt ti'n byw mewn llety wedi'i rentu oddi ar y campws yn y gymuned leol, mae digonedd o ffyrdd o hyd y gelli di ailgylchu a chael gwared ar dy wastraff yn briodol. Mae'r cynghorau lleol (Dinas a Sir Abertawe a Chyngor Castell-nedd Port Talbot) yn cynnig amrywiaeth eang o wasanaethau hygyrch er mwyn ymdrin â gwastraff.

Ydych chi'n fyfyriwr sy'n byw oddi ar y campws yn ardaloedd Brynmill, Uplands, Mount Pleasant neu Sandfields? Os felly, ewch i wefan Cyngor Abertawe lle gallwch gael gwybodaeth am eich diwrnod casglu wrth ymyl y ffordd, lle gallwch gael rhagor o fagiau ailgylchu, a llawer mwy. Gallwch chi hefyd weld tudalen Facebook Swansea Recycles ar gyfer diweddariadau rheolaidd. Os bydd angen rhagor o sachau ailgylchu arnoch chi, gallwch chi eu casglu o'r lleoliadau canlynol:

Brynmill ac Uplands

• Derbynfa Tŷ Fulton, Prifysgol Abertawe, Parc Singleton, SA2 8PP
• Swyddfa'r Post Uplands, Uplands News, 4-6 Sgwâr Gwydr, Uplands, SA2 0HD
• Lifestyle Express, Heol y Brenin Edward, SA1 4LX
• Kays Convenience Store, 61, Stryd Bernard, SA2 0HS

Mount Pleasant

• Londis, 49 Stryd Norfolk, Mount Pleasant, SA1 6JQ

Canol y ddinas

• Tesco Express, 11-12 Stryd De-La Beche, Abertawe, SA1 3EZ
• Co-op, Heol Trawler, Marina, SA1 1LB

Gall myfyrwyr sy'n astudio ar Gampws y Bae ac sy'n byw oddi ar y campws yn sir Castell-nedd Port Talbot gael gwybodaeth am wastraff ac ailgylchu i breswylwyr ar wefan Cyngor Castell-nedd Port Talbot ac ar Facebook.

Os ydych chi'n ansicr o ran yr hyn y gellir ei ailgylchu neu na ellir ei ailgylchu, ewch i dudalen we Lleoliad Ailgylchu Cymru yn Ailgylchu.

Dilynwch y cyfarwyddiadau yn y ddogfen isod wrth gynllunio a chynnal glanhau’r traeth:

Glanhau'r Traeth - Canllaw Cyflym i Wastraff ac Ailgylchu

1. Addysgwch eich hunan a phobl eraill, arweiniwch drwy esiampl

Mae llawer o lenyddiaeth ar gael ynghylch pam a sut mae lleihau eich ôl troed plastig personol yn bwysig. Ac, yn ogystal â lleihau eich defnydd chi o blastig, os ydych chi'n llwyddo i annog eich teulu, eich ffrindiau a'ch cyd-weithwyr i wneud yr un peth, bydd effaith eich gweithredoedd er lles y blaned yn cynyddu'n sylweddol.

2. Osgowch blastig defnydd untro

Gellir disodli eitemau fel cytleri plastig, gwellt plastig, bagiau siopa plastig, blychau bwyd a haenen lynu â dewisiadau eraill y gellir eu hailddefnyddio. Bellach ceir pob math o becynnau cytleri ailddefnyddiadwy, gellir prynu gwellt metel ailddefnyddiadwy a'u defnyddio dro ar ôl tro, yn ogystal â bagiau siopa lliain a dewisiadau naturiol yn lle haenen lynu.

3. Cariwch botel ddŵr neu gwpan coffi ailddefnyddiadwy

Drwy fynd â photel ddŵr ailddefnyddiadwy, gallwch chi ei hail-lenwi ac osgoi creu gwastraff plastig diangen, a'r un peth o ran cwpan coffi ailddefnyddiadwy. Gallwch chi hyd yn oed dderbyn disgownt ar eich coffi am ddefnyddio cwpan ailddefnyddiadwy!

4. Siopa bwyd

Pan fyddwch chi'n siopa am fwyd, prynwch fwyd sych mewn blychau cardfwrdd pan fo'n bosibl, neu gallwch swmp-brynu nwyddau sych er mwyn lleihau'r pecynnu.

Yn well fyth, os oes modd i chi fynd i Siop Dim Gwastraff, ewch â hen jariau gwydr gyda chi er mwyn eu hail-lenwi â'ch hoff nwyddau sych dro ar ôl tro.

Pan fyddwch chi'n prynu ffrwythau a llysiau, defnyddiwch fag papur os oes un, neu ewch â bag cotwm ailddefnyddiadwy er mwyn osgoi pecynnu plastig.

Os ydych chi'n yfed llaeth buwch, meddyliwch am gael llaeth mewn potel wydr wedi'i danfon gan gwasanaeth dosbarthu llaeth lleol. Mae llawer o gyflenwyr llaeth bellach yn cynnig gwasanaethau ychwanegol fel dewis o sudd ffrwyth.

Byddwch yn ddoeth wrth ddewis eich bagiau te. Yn anffodus, mae plastig mewn llawer o'r brandiau. Ceisiwch brynu bagiau te di-blastig, neu newidiwch i ddail te.

Osgowch brynu bwyd wedi'i rewi mewn pecynnu plastig pan fo'n bosibl, neu gwiriwch y côd resin plastig er mwyn gweld a yw'r bag wedi'i greu gan ddeunydd wedi'i ailgylchu. Os oes angen i chi brynu bwyd mewn pecynnu plastig, ceir manylion am eich man ailgylchu agosaf ar gyfer plastigau meddal ar wefan Cymru yn Ailgylchu.

5. Deunyddiau glanhau

Mae Siopau Dim Gwastraff bellach yn gwerthu amrywiaeth o hylifau neu bowdr glanhau, sebon dwylo a nwyddau glanhau, sy’n golygu y gallwch ailddefnyddio’r cynhwysydd dro ar ôl tro.

Fel arall, ystyriwch greu eich nwyddau eich hun a fydd yn llai tocsig ac yn osgoi’r angen am lanhawyr mewn sawl potel blastig, neu prynwch lanhawyr sych mewn blychau cardfwrdd os nad oes Siop Dim Gwastraff ar gael i chi.

6. Gofal Personol

Newidiwch boteli plastig o siampŵ, diaroglydd, hylif golchi'r corff, am ddewisiadau di-blastig, neu ailddefnyddiwch eich poteli drwy eu hail-lenwi mewn Siopau Dim Gwastraff.

Osgowch brynu cynnyrch cosmetig sy'n cynnwys microblastigau. 

Prynwch bast dannedd di- blastig ar ffurf tabiau dannedd os bydd yn bosibl, a cheisiwch brynu eli wyneb ac eli corff mewn jariau gwydr y gellir eu hailddefnyddio.

Ffordd arall o osgoi plastig defnydd untro yw prynu raser sydd â llafn y gellir ei ddisodli. Ac os oes modd, newidiwch o ddefnyddio tyweli misglwyf a thamponau i ddefnyddio Cwpan Mislif. 

7. Bwytai

Dewch â'ch cynhwysydd eich hun er mwyn mynd â bwyd i ffwrdd oherwydd bod llawer o fwytai'n defnyddio plastig Styrofoam nad oes modd ei ailgylchu.

8. Yn y gwaith

Ewch â phecyn cinio mewn cynhwysydd neu fag ailddefnyddiadwy a cheisiwch brynu cynwysyddion metel neu wydr yn hytrach na phlastig. Dewiswch ffrwythau neu lysiau fel byrbryd er mwyn osgoi plastigau defnydd untro, neu prynwch ginio sydd wedi'i weini mewn pecynnu y gellir ei gompostio os na allwch fynd â phecyn cinio. Ewch â photel dŵr a chwpan coffi amldro.

9. Dillad

Ceisiwch brynu dillad ail law a gwiriwch eich labeli er mwyn gweld pa ddeunydd sydd yn yr eitemau. Ceisiwch brynu dillad sydd â ffibrau naturiol ac osgowch ddillad sy'n cynnwys plastigau. Gallwch chi adfywio eich hen ddillad drwy eu huwchgylchu neu fynd â nhw i sesiwn cyfnewid dillad, neu eu rhoi i elusen.        

Mae gwastraffu bwyd yn un o'r pethau sy'n cyfrannu fwyaf at newid yn yr hinsawdd. Mae cynhyrchu ein bwyd yn defnyddio symiau sylweddol o ddŵr, tir, egni, amser a thrafnidiaeth, ac eto yng nghartrefi'r DU rydym yn gwastraffu 4.5 miliwn o dunelli o fwyd bwytadwy bob blwyddyn. Dyna ddigon i greu 10 miliwn o brydau o fwyd! 

Mae angen inni i gyd ledaenu'r neges ynghylch sut i wastraffu llai o fwyd. Mae pawb yn gallu gwneud gwahaniaeth, ac mae rhywbeth bach iawn fel cadw eich bwyd sy'n weddill ac annog ffrindiau a'r teulu i wneud yr un peth, yn golygu eich bod yn chwarae eich rhan chi.

Er mwyn cymryd rhan, darllenwch ein 10 awgrym euraidd isod, ac ewch i Hoffi Bwyd Casáu Gwastraff am ragor o awgrymiadau, syniadau a ryseitiau hawdd i helpu i wneud y gorau o'ch bwyd, wrth arbed arian a helpu i achub ein planed.

1 Dyna ddyddiad!

Mae 'Defnyddiwch erbyn' yn fater o ddiogelwch - ni ddylid bwyta'r bwyd ar ôl y dyddiad hwn (hyd yn oed os bydd yn ymddangos/yn arogli’n iawn). Mae 'Gorau Cyn' yn fater o ansawdd - er na fydd y bwyd ar ei orau ar ôl y dyddiad hwn, bydd yn ddiogel i'w fwyta am gyfnod eto.

2 Cyflawni - Bwyta'r cyfan

Ydych chi bob amser yn rhoi crystiau a choesau brocoli yn y bin? Mae dros ddau draean y bwyd yr ydym yn ei wastraffu’n berffaith fwytadwy, felly mae'n hanfodol defnyddio pob darn bwytadwy o'ch bwyd (drwy 'gyflawni', sef bwyta'r cyfan). Ceisiwch adael y croen ar y tatws pan fyddwch yn eu pwno - bydd hyn yn arbed amser ichi hefyd!

3 Oerwch yr oergell

Mae tymheredd cyfartalog oergelloedd mewn cartrefi yn y DU bron 7°C, ond bydd bwydydd yn para'n hwy os byddwch yn eu cadw o dan 5°C. Ddim yn siŵr sut i addasu tymheredd eich oergell? Gall Hoffi Bwyd Casáu Gwastraff helpu.

4 Dogn perffaith ar y plât

Dwylo i fyny os ydych chi erioed wedi coginio llawer gormod o reis neu basta? Mae'n hawdd ei wneud, ond mae ffyrdd syml o goginio'r swm perffaith. Er enghraifft, bydd mwg o reis sych yn ddigon ar gyfer pedwar oedolyn.

5 Tynnu silff-lun

Yn lle llunio rhestrau siopau os nad ydych chi'n hoff iawn o'r rheini, tynnwch lun o silffoedd eich oergell/cwpwrdd cyn ichi fynd i'r siopau. Bydd hyn yn eich atal rhag prynu rhywbeth sydd eisoes gennych gartref.

6 Cadw call

Bydd y rhan fwyaf o ffrwythau a llysiau yn cadw'n ffres yn hwy yn yr oergell. Yr eithriadau pwysig yw bananas a phinafal (cadwch y rhain ar y cownter), a nionod a thatws (dylid cadw'r rhain yn rhywle lled-oer, tywyll a sych - megis cwpwrdd!). Ddim yn siŵr ble dylid cadw rhywbeth? Darllenwch ein Cadw Bwyd A–Z!

7 Rhewi hyd a y dyddiad 'defnyddiwch erbyn'

Gellir rhewi'r holl fwyd sydd â dyddiad 'defnyddiwch erbyn', gan gynnwys cig, hyd at y dyddiad hwn. Mae hyn yn enwedig o ddefnyddiol os bydd eich cynlluniau'n newid ar y munud olaf - cyn ichi drefnu cludfwyd mewn argyfwng, edrychwch yn eich oergell am rywbeth y gellir ei rewi ar gyfer rhywbryd arall.

8 Hambwrdd ciwbiau iâ

Gormod o laeth, dim digon o amser? Dylech chi arllwys y llaeth sy'n weddill mewn hambyrddau ciwbiau iâ a'i rewi - dyma'r swm perffaith ar gyfer paned. Gallwch ddefnyddio hambyrddau ciwbiau iâ i rewi perlysiau ffres hefyd. Torrwch nhw, rhowch nhw yn yr hambwrdd a'i lenwi ag olew, ac yna bydd gennych ddarnau bach hawdd i'w rhoi yn y sosban y tro nesaf byddwch yn coginio.

9 Defnyddiwch eich torth

Mae bara yn fwyd arall sy'n rhewi'n dda iawn. Rhowch eich torth dafellog yn y rhewgell, ac yna byddwch yn gallu tynnu tafell fesul un a gwneud tost yn syth o'r rhewgell. Awgrym ychwanegol: tapiwch y dorth ar y cownter cyn ichi ei rhewi er mwyn atal y tafellau rhag glynu wrth ei gilydd.

10 Pethau Rhewedig Anhysbys

Cyn ichi rewi eich bwyd sy'n weddill, labelwch y bag/cynhwysydd er mwyn nodi beth sydd y tu mewn a'r dyddiad rhewi.

Gallwch ailgylchu pacedi creision ar y campws mewn mannau yma:

Campws Singleton

• Derbynfa Ystadau a Rheoli Cyfleusterau, llawr gwaelod, Tŷ Fulton
• Derbynfa Undeb y Myfyrwyr, Faraday (Lefel y Rhodfa)

Campws y Bae

• Derbynfa Peirianneg, Adeilad Canolog Peirianneg (llawr gwaelod)

Rhaid i’r holl bacedi fod yn wag o gynnyrch bwyd dros ben.

Cynllun Gweithredu Rheoli Gwastraff 2021-2025