Yn dilyn cwymp ei sectorau diwydiannol a gweithgynhyrchu traddodiadol, mae Cymru wedi wynebu amddifadedd economaidd sylweddol ac mae wedi ceisio ailstrwythuro'r economi dros y tri degawd diwethaf. Gan ganolbwyntio ar rôl prifysgolion mewn rhanbarth ôl-ddiwydiannol mae’r Athro Gareth Davies a'i dîm yng nghanolfan ymchwil i-Lab Abertawe wedi bod yn archwilio'r mater cymhleth hwn.
Gyda'r nod o hysbysu polisi ac ymarfer, mae'r gwaith ymchwil wedi bod yn ddamcaniaethol ac yn gymhwysol. Mae archwiliadau damcaniaethol wedi archwilio potensial patentu prifysgol a hefyd edrychwyd ar natur arloesi ecosystemau. Yna mae tîm ymchwil wedi datblygu damcaniaeth newydd o ran ecosystemau arloesi is-ranbarthol. Mae'r gwaith hwn wedi dylanwadu ar lunwyr polisi i fuddsoddi mewn mentrau i gefnogi datblygiad arloesi ar draws de-orllewin Cymru sydd, yn ei dro, wedi rhoi cyfle i'r tîm ymchwil gynnal gwaith ymchwil cymhwysol pellach.
Mae'r ymchwil wedi darparu fframweithiau newydd sydd wedi profi'n effeithiol wrth oresgyn y rhwystrau i fasnacheddio a wynebir mewn economïau ymylol.
Mae ein hymchwil wedi annog Llywodraeth Cymru i fuddsoddi mewn datblygu ymagwedd arloesi agored, mynediad agored (OAOI). Mae'r ymagwedd yn hwyluso cyfnewidfa fwy agored o syniadau rhwng diwydiant a phrifysgolion, felly yn y pen draw, gellir mwyafu cyfleoedd masnachol. Y fenter arobryn o ganlyniad i hyn yw AgorIP.
Sefydlwyd AgorIP yn 2016, derbyniodd y fenter hon dros £13m gan Lywodraeth Cymru a Chronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop (gyda chyllid cyfatebol gan Brifysgol Abertawe) ac fe'i hariennir tan o leiaf 2023. Mae AgorIP yn helpu unigolion a sefydliadau i wireddu potensial eu syniadau, eu cynnyrch a'u hymchwil. Mae wedi meithrin cysylltiadau arbennig o gryf gydag ymarferwyr meddygol, gan arwain at arloesi gwasanaethau megis ap i atal anhwylderau bwyta a phrawf gwaed syml a allai ei gwneud hi'n haws i feddygon teulu ddiagnosio canser y coluddyn. Mae'r ymagwedd a ddatblygwyd gan y tîm ymchwil hefyd wedi cael ei dyfynnu gan sefydliadau megis Pfizer a HPC Wales fel rhywbeth hanfodol wrth ffurfio cydweithrediadau a denu rhagor o fuddsoddiad.
Tystiolaeth o effaith estynedig y polisi yw buddsoddiad gwerth £1.2bn gan Lywodraeth y DU ym Margen Ddinesig Dinas-ranbarth Bae Abertawe. Caiff ein hymchwil i OAOI ei ddyfynnu fel cyfrannwr pwysig i'r fenter hon.
