Busnes: YourCash
Sector: Gwasanaethau Ariannol
Dilynodd Jenny Campbell yrfa ym myd bancio cyn arbenigo mewn gweddnewid busnesau a bod yn entrepreneur ym maes peiriannau arian parod.
Gwnaeth YourCash, y busnes peiriannau arian parod, arwain y ffordd wrth ddarparu peiriannau ATM i'r farchnad fanwerthu ledled Ewrop. Ddeng mlynedd ar ôl cymryd awenau'r busnes, gwnaeth Jenny ei werthu ym mis Hydref 2016 am £50m.
Pryd wnaethoch y penderfyniad i ddechrau eich busnes eich hun a sut gwnaeth eich taith ddechrau?
Gan mlynedd yn ôl, roedd fy hynafiaid yn entrepreneuriaid. Gwnaeth un gynnal busnes argraffu a gwnaeth y llall gynnal busnes adeiladu. O ran y genhedlaeth nesaf, roedd fy rhieni am i'w plant brofi llai o risg a mwy o ddiogelwch. Iddyn nhw, roedd hynny'n golygu rolau corfforaethol â phensiynau, felly gwnaethon nhw swyddi megis bancio a'r heddlu. Mae etheg gwaith anhygoel yn fy nheulu, ac erbyn i mi gyrraedd 13 oed roeddwn i'n gweithio mewn siop bapurau newydd drwy'r penwythnos, gan wasanaethu cwsmeriaid a chydbwyso'r til i ennill fy arian poced.
Cafodd yr hyder i gynnal busnes ei feithrin ynof i o oedran ifanc. Ond cyn i'm taith entrepreneuraidd go iawn ddechrau, roeddwn i'n fancer am 30 mlynedd, gan ddilyn y llwybr traddodiadol o flaen y tŷ i'r brif swyddfa. Gwnes i gyfraniad mawr at integreiddio RBS â NatWest, gan roi brandiau a phlatfformau at ei gilydd. Dyna'r prosiect mwyaf pleserus rwyf wedi cymryd rhan ynddo, a phan ddaeth i ben, roeddwn i'n chwilio am y testun cyffro nesaf – doeddwn i erioed wedi bod yn rhywun busnes fel arfer.
Roeddwn i'n chwilio am fy rôl nesaf yn y banc pan welais i rôl yn cael ei hysbysebu mewn cwmni gweithredu bach yn Milton Keynes. Busnes peiriannau arian parod ydoedd a brynwyd gan y banc ddwy flynedd ynghynt, yn 2004. Gwelais i gyfle i wneud rhywbeth gwahanol, i roi'r gorau i'r brif swyddfa a mynd i gwmni â 150 o staff a llu o beiriannau arian. Byddwn i ar flaen y gad mewn busnes gweithredol go iawn. Etifeddais i fusnes a oedd yn wynebu heriau anferth. Roedd e'n colli £7m y flwyddyn pan es i yno, a dwy flynedd yn ddiweddarach roedd e'n cadw ei ben uwchlaw'r dŵr o drwch blewyn.
Es i i fyd entrepreneuriaeth o ganlyniad i argyfwng ariannol 2008. Nid oedd y banc am gadw'r busnes peiriannau arian parod mwyach gan nad oedd yn cael ei ystyried yn rhan o'r busnes craidd. Doedd bancio ddim yn mynd â'm bryd i mwyach ac roedd pobl wedi colli ffydd mewn bancwyr. Ar yr un pryd, roeddwn i'n dwlu ar y busnes roeddwn i wedi ei achub, a gallwn i weld bod ganddo botensial go iawn, felly gwnaethon ni geisio gwerthu'r busnes, i brynu'r busnes. Dyna'r amser pan wnaethon ni brynu Hanco a newid ei enw i YourCash. Mae YourCash yn arbenigo mewn peiriannau ATM, gan reoli ystad o filoedd o beiriannau ATM sy'n cynnig dull diogel a dibynadwy i gwsmeriaid gael mynediad hawdd at eu harian. Roedd 5,000 o beiriannau ATM ar waith, gan ddarparu gwasanaeth o'r radd flaenaf i gwsmeriaid.
Sut olwg oedd ar y tîm o'ch cwmpas pan ddechreuoch chi? Pwy oeddech chi am fod gyda chi ar y daith? Pa rinweddau oeddech chi'n chwilio amdanyn nhw a pham?
Rwyf wir yn credu mai eich tîm yw'r allwedd i lwyddiant mewn unrhyw fusnes. Pan wnaethon ni brynu YourCash, gwnes i'n siŵr fy mod i wrth wraidd recriwtio pob aelod staff, o weithredwr y ffôn i'm rheolwyr uniongyrchol. Bydden nhw'n mynd drwy'r camau cyntaf gydag Adnoddau Dynol, ond byddwn i bob amser yn cael paned gyda nhw cyn i ni eu penodi gan fy mod i am weld a oedd ganddyn nhw'r agwedd gywir. Rwy'n credu mewn recriwtio am agwedd, a hyfforddi sgiliau.
Byddwn i'n chwilio am bobl â'r agwedd gywir ble bynnag y byddwn i'n mynd. Byddwn i mewn bwyty a byddai rhywun gwych yn gweini. Ar ddiwedd y cinio, byddwn i'n gofyn iddyn nhw, ‘Ydych chi erioed wedi meddwl am weithio i rywun arall? Hoffech chi ddod i'm gweld i yfory?’
Rwy'n credu bod arweinwyr da'n creu diwylliant lle bydd pobl yn eu dilyn nhw os byddan nhw'n symud ymlaen. Pe bawn i'n dechrau busnes arall yfory, rwy'n gwybod y gallwn i gysylltu â llawer o bobl wych â chryn brofiad, ac rwy'n gwybod y bydden nhw'n dweud, ‘Rhown ni gynnig arni’.
Wrth negodi a cheisio ennill buddsoddiad cyfalaf, pa sgiliau oedd gennych, pa sgiliau gwnaethoch chi eu meithrin, a pha sgiliau oedd angen i chi eu dysgu?
Bancer oeddwn i, felly doeddwn i ddim yn anghyfarwydd ag eistedd mewn ystafell wrth i bobl gyflwyno eu busnes. Y gwahaniaeth oedd fy mod i wedi eistedd ar ochr arall y ddesg wrth i gwsmeriaid gyflwyno cynigion i mi. Roedd y sefyllfa wedi cael ei throi ar ei phen. Roeddwn i eisoes wedi dechrau arno ac roeddwn i'n ymwybodol o'r elfennau pwysicaf, fel y ffaith ei bod hi'n allweddol dysgu pwy rydych chi'n siarad ag ef, a deall yr hyn maen nhw am ei glywed.
Un o'm darnau mwyaf o gyngor i unrhyw un yw gwneud yn siŵr bod gennych chi'r ymgynghorwyr cywir o'ch cwmpas chi, yn fewnol ac yn allanol. Roedd fy Mhennaeth Cyllid yn deall y farchnad allanol, gan ei fod wedi dod o fusnes a oedd wedi codi cyfalaf. Yna, roedd angen pobl allanol arnon ni i'n helpu. Aethon ni i gwmni cyfrifyddu a chwmni cyfreithiol gan ein bod ni'n gwybod bod angen pobl arnon ni â phrofiad o fyd uno cwmnïau a chaffael.
A chithau'n sefydlwr benywaidd, beth fu'r rhwystr mwyaf i chi yn ystod eich taith? Ydych chi wedi wynebu rhwystrau a oedd yn ymwneud â rhywedd a sut gwnaethoch chi ymdrin â nhw?
Galla i sôn am sefyllfaoedd amrywiol lle roeddwn i'n wynebu rhagfarn yn fy 20au, fy 30au a'm 40au, ond gwnaethon nhw fy atgyfnerthu, yn hytrach na fy lladd.
Pan oeddwn i'n 26 oed, fi oedd y clerc uwch yn gweithio i reolwr banc yng Ngogledd Dyfnaint. Roedd gen i gydweithiwr gwrywaidd ac ef oedd y clerc iau a oedd yn edrych ar ôl y rheolwr iau. Ces i lythyr gan Adnoddau Dynol a ddywedodd, ‘Annwyl Jenny, rydyn ni wedi asesu dy ragolygon gyrfa am y dyfodol ac rydyn ni wrth ein boddau'n dweud wrthyt ti ein bod ni wedi dy asesu'n radd B.’ Gofynnais i i'm cydweithiwr am ei radd ef, ac roedd yn radd A. Gwnes i herio hyn, yn amlwg, a'r ateb a gefais i yn y diwedd gan Adnoddau Dynol oedd, ‘Roedden ni'n meddwl y byddet ti'n beichiogi ac yn gadael i gael babanod.’ Gwnes i ymladd yn erbyn hyn am 18 mis ac yn y diwedd cefais i fy ngradd A. Chwe mis yn ddiweddarach, cafodd fy mhlentyn cyntaf ei eni.
Y brif her ym myd entrepreneuriaeth yw codi arian. Dwi ddim yn meddwl fy mod i erioed wedi bod wrth y bwrdd â buddsoddwr benywaidd – roedden nhw bob amser yn ddynion. Pe baen ni erioed yn mynd i'w swyddfeydd, bydden ni'n gwneud sylwadau yn ôl yn y swyddfa am y ffaith bod eu holl dîm yn wrywaidd, ac eithrio'r derbynnydd. Pe baen nhw'n rhoi tîm mwy cytbwys o'm blaen i, byddwn i'n fwy tebygol o'u dewis nhw. Mae cyflwyno cynnig yn rhywbeth dwyffordd; fi sydd hefyd yn dewis pwy rwyf am weithio gydag ef?
A chithau'n sefydlwr benywaidd llwyddiannus, sut rydych chi'n cefnogi menywod eraill sy'n dechrau ar eu taith entrepreneuraidd?
Rwy'n cefnogi pob entrepreneur, waeth beth fo'i rywedd. Pan enillais i wobr Menyw Fusnes y Flwyddyn yn 2014, roeddwn i wir yn teimlo fy mod i am roi rhywbeth yn ôl, yn enwedig i entrepreneuriaid ifanc. Cymerais i ran mewn cynlluniau entrepreneuraidd i helpu mathau gwahanol o bobl. Y cyntaf oedd Cynllun Entrepreneur y Flwyddyn Ernst & Young, sy'n mynd i ysgolion ac yn helpu disgyblion chweched dosbarth o gefndiroedd da i feddwl am yrfa ym myd busnes. Roedd un arall yn elusen nad yw'n bodoli mwyach, gwaetha'r modd, o'r enw Tomorrow's People. Ar ôl Tomorrow’s People, symudais i ymlaen i Ymddiriedolaeth y Tywysog, sydd bellach wedi'i hailenwi'n Ymddiriedolaeth y Brenin. Mae Ymddiriedolaeth y Brenin wedi cael llawer o straeon llwyddiannus am bobl ifanc, ddifreintiedig sydd wedi bod yn llwyddiannus, gan fynd ymlaen i fyw bywydau gwell o lawer a chyflogi pobl eraill eu hunain.
Sut rydych chi'n treulio eich amser pan nad ydych chi'n gweithio?
Fy nghŵn yw fy mhrif hobi y dyddiau hyn; rwy'n canolbwyntio arnyn nhw. Gwnaeth fy rhieni fridio cŵn, ac rwyf i wedi eu bridio ers i mi fod yn 16 oed. Crufts yw hoff amser y flwyddyn i mi. Mae pobl yn gofyn i mi siarad mewn llawer o ddigwyddiadau, ond does dim gobaith ganddyn nhw os ydyn nhw'n cyd-daro â Crufts!
Pa dri awgrym byddech chi'n eu rhoi i'r genhedlaeth nesaf o fenywod sy'n sefydlu busnesau?
